Na podobne pytanie w związku z interpretacją art. 7 ust. 2 (a,b) Dyrektywy 96/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych odpowie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”). Odpowiedź TSUE powinna pomóc w ustalaniu prawa właściwego dla czynów naruszających stosowne przepisy dotyczące ochrony baz danych oraz ułatwić wybór sądu właściwego do wniesienia pozwu.
Chodzi o spór, który w drugiej instancji w wyroku z 29 marca 2011 r. rozpatrzył sąd odwoławczy (Court of Appeal) dla Anglii i Walii w sprawie z powództwa spółek: Football Dataco Ltd, the Scottish Premier League Ltd, the Scottish Football League, PA Sport UK Ltd („DataCo”) przeciwko szwajcarskiej spółce Sportradar AG i jej niemieckiej spółce-córce Sportradar GmbH („Sportradar”) – sprawa Football Dataco Ltd and others v Sportradar GmbH and another [2010] EWHC 2911 (Ch).
Przedmiot sporu i branża
Spór dotyczy kwestii, która odnosi się bezpośrednio branży sportowej i organizowanych „wokół niej” zakładów bukmacherskich. Chodzi bowiem o możliwość pobierania i wtórnego wykorzystania danych pochodzących z wydarzeń sportowych, takich jak np.: bramki, ich strzelcy, czasy trafień, ilość żółtych czy czerwonych kartek. Opisywana tu sprawa dotyczy danych, które pochodziły z ligi angielskiej i walijskiej. Były one transmitowane on-line przez DataCo w trakcie spotkań przez jej bazę danych Footbal Live. Następnie dane te były przejmowane przez Sportradar i redystrybuowane wśród jej klientów w Wielkiej Brytanii: Bet365 Group Limited oraz Stan James Plc. Do reprodukcji danych dochodziło w trakcie korzystania przez klientów ww. spółek z tzw. okien pop-up rozpowszechnianych i utrzymywanych na serwerach Sportradar. Odpowiednie kliknięcie przez klienta stron internetowych spółek Bet365 Group Limited oraz Stan James Plc, uruchamiało okna pop-up; okna te były zintegrowane z serwisami ww. spółek. Po kliknięciu dochodziło do transmisji wyników spotkań w czasie rzeczywistym on-line.
Argumentacja stron
DataCo uznała, że powyższe działanie, do którego doszło w sezonach 2008-2010 naruszyło jej prawa wyłączne do bazy danych polegające na niedozwolonym pobieraniu i wtórnym wykorzystaniu całości lub istotnej części bazy w celu umożliwienia korzystania z niej osobom trzecim bez jej zgody. Jako podstawę prawną podano przepisy ustawy Copyright Designs and Patents Act 1988 zmienionej w związku z wdrożeniem dyrektywy 96/9/WE przez Copyright and Rights in Database Regulations 1997 (SI 1997/3032). DataCo twierdziła, że Sportradar działała w porozumieniu (in concert) z jej klientami z Wielkiej Brytanii oraz w zgodnym zamiarze szkodzenia, co uzasadnia współsprawstwo (joint tortfeasorship) w dokonaniu deliktu (wrongfull act), oraz właściwość sądu dla Anglii i Walii (w kwestii współsprawstwa oraz rozumienia porozumienia współsprawców w delikcie w systemie brytyjskim por. np. „Internet law and regulation”, Graham J. H. Smith, 4 ed., wyd. Thomson, Sweet and Maxwell, Londyn 2007, s. 48, Nb. 2-076.).
W szczególności DataCo twierdziła, że Sportradar dokonuje publicznego udostępnienia bazy danych (making available) w Wielkiej Brytanii. Ma się to odbywać przez jej kopiowanie (pobieranie, wtórne wykorzystanie) za pośrednictwem serwera Sportradar położonego w Austrii. Spółka argumentowała, że z “transmisją danych” w rozumieniu art. 7 ust. 2 b dyrektywy 96/9/WE mamy do czynienia zarówno w sytuacji prowadzenia działalności hostingowej za pośrednictwem odpowiedniego serwera, jak i wtedy gdy użytkownik kliknie na okno pop-up. Innymi słowy, nie dochodzi do “transmisji on line”, jeśli nie doszło do zamknięcia „łańcucha transmisji” w postaci aktywnej (umieszczenie na serwerze) i pasywnej (skorzystania z danych przez użytkownika). Jak stwierdził sędzia Jacob, powołując się na argumentację DataCo:
“Transmission,” they say, in the case of provision of data over the internet or indeed otherwise by wire involves both the acts of hosting the website (Austria and Holland in this case) but also the act of the user in accessing it. It is not transmitted unless and until it is received. Before there can in reality be a transmission there must be a transmittor and a transmittee. This I will call the “transmission theory” or the “communication theory” (wytł. moje).
Zdaniem DataCo tzw. „teoria emisji” jest stosowana współcześnie tylko do nadań i reemisji telewizyjno-radiowych, a nie „transmisji on-line” w Internecie. Jednak Highcourt (sąd pierwszej instancji) uznał – choć nie bez obaw (tzn. nie jako tzw. acte clear), stanowisko Sportradar za właściwsze tj., że o publicznym udostępnieniu („transmisji on-line” w rozumieniu dyrektywy 96/9/WE) decyduje miejsce emisji (transmisji) danych. Jak stwierdził sędzia Floyd orzekając w pierwszej instancji 17.11.2010 r.:
“I have come to the conclusion that the better view is that the act of making available to the public by online transmission is committed and committed only where the transmission takes place”. “It is true that the placing of data on a server in one state can make the data available to the public of another state but that does not mean that the party who has made the data available has committed the act of making available by transmission in the State of reception. I consider that the better construction of the provisions is that the act only occurs in the state of transmission.”
Pytanie prejudycjalne do TSUE
Nad powyższym dylematem natury prawnej, którego Court of Appeal nie chciał rozstrzygać, polegającym na zrozumieniu czym jest „transmisja on-line” bazy danych, ma się teraz pochylić TSUE. Odpowiedź TSUE pomoże w podobnych sprawach w ustaleniu prawa właściwego. Powinna także ułatwić rozstrzyganie kwestii jurysdykcyjnych. W oryginalnej wersji pytanie prejudycjalne brzmi:
“Where a party uploads data from a database protected by sui generis right under Directive 96/9/EC (“the Database Directive”) onto that party’s webserver located in member state A and in response to requests from a user in another member state B the webserver sends such data to the user’s computer so that the data is stored in the memory of that computer and displayed on its screen
(a) is the act of sending the data an act of “extraction” or “re-utilisation” by that party?
(b) does any act of extraction and/or re-utilisation by that party occur (i) in A only (ii) in B only; or (iii) in both A and B?
Kwestie jurysdykcyjne
Należy tylko nadmienić, że spółka Sportradar uznała pierwszeństwo jurysdykcyjne sądów niemieckich i pozwała DataCo w Niemczech w lipcu 2010 r. żądając m.in. stwierdzenia, iż w wyniku jej działań nie doszło do naruszenia praw wyłącznych DataCo. Obie sprawy, angielska i niemiecka znalazły się więc w konflikcie jurysdykcyjnym, którego rozstrzygnięcie, a więc obowiązek zawieszenia sprawy późniejszej do czasu stwierdzenia jurysdykcji sądu, przed który najpierw wytoczono powództwo, nakazuje art. 27 ust. 1 Rozporządzania 44/2001/WE z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. W sporze prowadzonym przed sądem angielskim Sportradar żądała więc uznania, że sądy dla Anglii i Walii nie mają w tej sprawie jurysdykcji. Jednak Court of Appeal odrzucił ten wniosek potwierdzając, że chodzi o dwie sprawy o to samo „roszczenie” (couse of action). Ustalił więc ostatecznie jurysdykcje sadów angielskich, czego skutkiem, zgodnie z ww. rozporządzeniem, będzie obecnie uznanie się przez sąd niemiecki niewłaściwym do rozpoznania niniejszego sporu. Przy okazji, Court of Appeal wskazał, że sformułowanie „roszczenie” w kwestiach związanych z jurysdykcją krajową ma w Unii Europejskiej autonomiczne znaczenie.
