Mimo, że nietwórczy, jednak chroniony – znak towarowy tworzony przez jedną literę

Do takiego wniosku doszedł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 9 września 2010 r. (sprawa C-265/09/P) oddalając skargę Urzędu Harmonizacji ds. Rynku Wewnętrznego (OHIM) na wyrok Sądu Pierwszej Instancji uwzględniający odwołanie przedsiębiorstwa BORCO-Marken-Import Matthiesen GmbH & Co. KG na odmowę rejestracji oznaczenia graficznego „α” [alfa] jako wspólnotowego znaku towarowego.
Do takiego wniosku doszedł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 9 września 2010 r. (sprawa C-265/09/P) oddalając skargę Urzędu Harmonizacji ds. Rynku Wewnętrznego (OHIM) na wyrok Sądu Pierwszej Instancji uwzględniający odwołanie przedsiębiorstwa BORCO-Marken-Import Matthiesen GmbH & Co. KG na odmowę rejestracji oznaczenia graficznego „α” [alfa] jako wspólnotowego znaku towarowego.

Dlaczego wyrok jest istotny?

Wyrok jest ważny między innymi ze względu na przeprowadzenie przez Trybunał wyraźnej linii podziału między prawem autorskim a prawem znaków towarowych oraz potwierdzenie obowiązku wykonania przez OHIM na etapie zgłoszenia znaku do rejestracji tzw. konkretnego badania charakteru odróżniającego znaku tworzonego przez jedną literę, a nie jedynie hipotetycznego. W niniejszej sprawie OHIM ograniczył badanie do porównania z krojem pisma Times New Roman i stwierdził, że zgłaszany znak nie zawiera różnic lub ozdobników graficznych, a więc nie nadaje się do rejestracji.

OHIM, odmawiając BORCO przeprowadzenia pełnego testu odróżnialności in contrecto, próbował nawiązać m.in. do braku obowiązku takiego badania w odniesieniu do znaków tworzonych przez kolor jako taki, uznając że oznaczenia te nie mają takiej zdolności, choć mogą ją uzyskać w następstwie używania (OHIM powołał się na wyrok w sprawie Heidelberger Bauchemie). Argumentacja ta została wsparta tym, że pojedyncze litery są postrzegane „zwykle jako określenie rodzaju lub pozycji w kodzie, jako wskazanie rozmiaru lub jako inne tego rodzaju dane”. Zdaniem OHIM „konsument nie ma zwyczaju wnioskowania o pochodzeniu towaru na podstawie pojedynczych liter pozbawionych elementów graficznych”. OHIM zaniechał więc w tej sprawie badania odróżnialności znaku i odmówił rejestracji.

Zdaniem Trybunału

Trybunał oddalił skargę OHIM na wyrok Sądu Pierwszej Instancji i wskazał, że aby znak mógł zostać zarejestrowany powinien dostatecznie odróżniać oznaczane nim towary lub usługi przedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa; musi posiadać zdolność odróżniającą. Zdolność tę – na etapie rejestracji – bada się oceniając towary lub usługi, dla których znak towarowy został zgłoszony, w odniesieniu do sposobu jego postrzegania przez właściwy krąg odbiorców. Zdaniem Trybunału, ta metoda badania znajduje odpowiednie zastosowanie do analizy zdolności odróżniającej oznaczeń tworzonych wyłącznie przez sam kolor, znaków trójwymiarowych czy sloganów. Mimo, że badanie charakteru odróżniającego oznaczenia tworzonego przez pojedynczą literę może okazać się trudne, OHIM jest zobowiązany do jego przeprowadzenia in contrecto, zwłaszcza że dla uznania zdolności odróżniającej znaku towarowego nie jest konieczne spełnienie przez niego jakiegokolwiek poziomu twórczości, mierzonego kreatywnością, czy wyobraźnią językową twórcy znaku.

Kreatywność i jednolitość – cyfry i litery

Jak wiadomo, kreatywność mierzona  – przynajmniej w Polsce –  poziomem twórczości i oryginalnością utworu jest niezbędna do powstania ochrony na gruncie prawa autorskiego. Dlatego też znak tworzony przez jedną literę, mimo iż prawdopodobnie nietwórczy, powinien zasadniczo zostać objęty ochroną formalną przyznawaną przez prawo własności przemysłowej. Aby to było możliwe powinien w szczególności spełniać tzw. wymogi jednolitości, tj. nie być ani zbyt skomplikowany, ani zbyt prosty (prymitywny): np. płaska forma plastyczna stanowiąca odwzorowanie towaru, jego nazwa rodzajowa itp. (Por. M. Andrzejewski [w:] Prawo własności przemysłowej, komentarz, Warszawa, 2010, s. 663 i n. z powołaniem na pracę J.Mordwiłko-Osajda).

Ciekawie w tym kontekście przedstawia się także możliwość rejestracji cyfr jako znaków towarowych (por. przykładowo orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27.01.2010 r. sygn. VI SA/Wa 1969/09, opubl. Legalis; z szerokim przywołaniem w uzasadnieniu orzecznictwa polskiego i unijnego dopuszczającego taką rejestrację).

0 Shares:
Dodaj komentarz
Przeczytaj także
Czytaj więcej

Prawo do publicznego komunikowania utworu w prawie autorskim Unii Europejskiej – zarys trendu w orzecznictwie TSUE – prezentacja w INP PAN

W oczekiwaniu na planowane na 22 czerwca 2021 r. orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-682/18 YouTube oraz C-683/18 Cyando, dzielę się prezentacją, którą pod koniec ubiegłego roku wygłosiłem na ten temat w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Planowane orzeczenie TSUE może być przełomowe dla ogólnounijnego rozumienia prawa do publicznego komunikowania utworów. W sprawie YouTube/Cyando także przełomowo wypowiedział się już rzecznik generalny ØE Saugmandsgaard w dniu 16 lipca 2020 r. – zobaczymy.
Czytaj więcej

Nowa publikacja w Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego nr 3/2018 o tantiemach audiowizualnych / A new article in the third issue 2018 of the Jagiellonian University Journal of IP quarterly on audiovisual royalties

W trzecim numerze kwartalnika Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace z Prawa Własności Intelektualnej za 2018 r. opublikowano na stronach 86-110 mój artykuł pod tytułem: Tantiemy audiowizualne w zarysie: charakter prawny, podstawy reprezentacji organizacji właściwej oraz problem tak zwanych starych tabel wynagrodzeń autorskich. Poniżej kilka tez w języku polskim i angielskim z tego artykułu. __________________________________________________________________________ The third issue of the Jagiellonian University Journal of IP Law quarterly for 2018 has just published (pages 86-110) my article on audiovisual royalties in outline: legal nature, representation basis of the proper organization and the problem of so-called old remuneration tables. Below are some few theses in Polish and English from this article.
Czytaj więcej

Niezrzekalne wynagrodzenie (tantiemy audiowizualne) za publiczne komunikowanie utworu audiowizualnego – prezentacja w Uniwersytecie Warszawskim

W dniu 11 kwietnia 2018 r., w Uniwersytecie Warszawskim, w ramach seminarium doktoranckiego pod kierunkiem prof. dr hab. Moniki Czajkowskiej-Dąbrowskiej, wygłosiłem referat na temat wynagrodzeń niezrzekalnych (tantiem audiowizualnych - TA) za publiczne komunikowanie utworu audiowizualnego.
Czytaj więcej

Unijna reforma ochrony danych osobowych i prywatności: krótkie wprowadzenie

W dniu 5 maja 2016 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowane zostało Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej: „Rozporządzenie”). Przepisy Rozporządzenia weszły w życie 20 dnia po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a będą stosowane od dnia 25 maja 2018 r.
Czytaj więcej

Media Report – recent PrawoAutorskie.pl practical comments on the case C-160/15 GS Media BV

The Gazeta Prawna daily paper published commentaries of practicing lawyers on the high-profile decision of the Court of Justice of the European Union of 8 September 2016 in case C-160/15 GS Media BV. The PrawoAutorskie.pl lawyers were also requested to provide their answers; Janusz Piotr Kolczyński, attorney-at-law, presented his standpoint.
Czytaj więcej

Sprawozdanie z Konferencji Naukowej: Jednolity wymiar prawa własności intelektualnej w Europie XXI wieku – z perspektywy praktyka

W dniu 18 maja 2016 r. w Warszawie odbyła się konferencja naukowa „Jednolity wymiar prawa własności intelektualnej w Europie XXI wieku – z perspektywy praktyka”. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Naczelna Rada Adwokacka oraz Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. W roli moderatów i prelegentów wystąpili specjaliści z dziedziny prawa własności intelektualnej.
Czytaj więcej

Tworzenie i utrzymywanie stron www, zdalna konserwacja oprogramowania i sprzętu, dostarczanie obrazów, tekstu i informacji oraz udostępnianie baz danych – umowy licencyjne na celowniku fiskusa – wyrok TSUE z 15.12.2015 r. (C-419/14 WebMindLicense Kft)

Osią sporu było rozumienie miejsca świadczenia usług drogą elektroniczną dla potrzeb podatku VAT. Zgodnie z postanowieniami prawa unijnego, zasadą jest, że miejscem świadczenia usługi drogą elektroniczną na rzecz przedsiębiorcy, jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę swoje działalności gospodarczej. Chodziło w tym przypadku o takie usługi jak tworzenie i utrzymywanie witryn internetowych, zdalna konserwacja oprogramowania i sprzętu, dostarczanie obrazów, tekstu i informacji oraz udostępnianie baz danych.
Czytaj więcej

Public lending right, utwory osierocone, niedostępne w handlu i inne podstawowe pytania do nowelizacji prawa autorskiego wchodzącej w życie 20.11.2015

W dniu 20 listopada 2015 weszła w życie tzw. duża nowelizacja prawa autorskiego. Chodzi o ustawę z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1639). Nowelizacja ta wywoływała poruszenie jeszcze przed jej uchwaleniem. Czy zasługuje ona na miano „dużej” pozostawiamy do oceny czytelników. Jest selektywna. Dla niektórych uczestników rynku praw autorskich będzie „bardzo duża”, dla innych pozostanie „bardzo mała”. Niezależnie od ocen, redaktorzy PrawoAutorskie.pl i radcowie prawni Janusz Piotr Kolczyński i Przemysław Dominik Antas odpowiadają na kilka podstawowych pytań zadanych im przez Dominikę Sułecką.